فشار تفاضلی سالنهای پرورش طیور
تهیه و تدوین: بخش تحقیق و توسعهی شرکت بهین رایانه نقشینه
بازنگری و ویرایش ادبی: دکتر نفیسه راستگو
تاریخ انتشار:
مقدّمه
کنترل میزان فشار در سالنهای مرغداری یکی از عوامل اصلی در بحث پرورش طیور است. کنترل فشار دیفرانسیل در مرغداریها نه تنها یک نیاز فنی، بلکه بخش مهمّی از مدیریت مؤثّر طیور است که بر سلامت پرندگان، بهرهوری و پایداری کلّی مزرعه تأثیر میگذارد. متخصّصین فارم با اطمینان از کیفیّت مطلوب هوا، میتوانند محیطی مساعد برای رشد پرنده ایجاد کنند. کنترل میزان اختلاف فشار، جریان هوای مؤثّر در سراسر سالن مرغداری را تضمین میکند. در ادامه، به بررسی اهمّیّت کنترل فشار تفاضلی در سالنهای مرغداری میپردازیم.
فشار تفاضلی در سالن مرغداری
فشار دیفرانسیل، به تفاوت فشار هوا بین محیط داخلی و خارجی اشاره دارد. این، عاملی مهم در سیستمهای تهویه است که بر الگوهای جریان هوا، نرخ تبادل هوا و شرایط کلی محیطی تأثیر دارد. در سالن پرورش، اختلاف فشار بین سالن تولید و فشار محیط بیرونی اندازهگیری و معمولاً، اختلاف فشار منفی محاسبه میگردد؛ به این ترتیب که هوای تازه از محیط خارجی به سالن تولید وارد میشود. درواقع، هدف از اندازهگیری فشار منفی در مرغداری کنترل میزان ورودی هوای تازه از محیط خارج است تا این اطمینان بهدستآید که هوای تازه، یکنواخت وارد سالن میشود.
حداقل تهویه مورد نیاز در سالن برای کارایی بهتر، فشار دیفرانسیل بین 17 تا 30 پاسکال درنظرگرفتهمیشود؛ این امر با تنظیم اینلتها و قدرت فنها حاصلمیشود، مشروط بر این که تهویه باید بتواند حجم هوای مورد نیاز پرنده را تأمین کند.
اهمّیّت کنترل فشار تفاضلی در سالن پرورش طیور
فشار تفاضلی با حفظ جریان هوای متعادل بین نقاط مختلف سالن، در اطمینان ما نسبت به تهویۀ مناسب کمک میکند. خروج هوای کهنه از سالن و ورود هوای تازه برای حفظ سطح اکسیژن کافی و ازبینبردن میزان اضافی دما، رطوبت و گازهای مضر مانند آمونیاک و دیاکسیدکربن که میتوانند در محیط مرغداری جمع شوند، بسیار حائز اهمّیّت است.؛ ازینرو، طراحی سیستمهای تهویه و نیز طراحی ساختمان برای ایجاد اختلاف فشار لازم جهت هدایت جریان هوا ضرورت دارد.
حفظ فشار منفی در مرغداریها، میتواند به جلوگیری از پاتوژنها و آلایندههای موجود در هوا کمک کند. ازآنجاکه، کنترل فشار منفی برای محافظت از پرنده در برابر بیماریها، بهویژه در مناطق مستعد شیوع بیماری، امری مهم است، سیستمهای کنترل فشار قادر به مدیریت جریان هوا و محدودنمودن ورود عوامل بیماریزا از محیطهای بیرونی به داخل سالن پرورش هستند و نیز میتوانند اقدامات زیست محیطی را بهبود بخشند.
کنترل فشار تفاضلی، با توجّه به حسّاسیّت دمایی پرنده در طی دوران رشد و اینکه، دمای بالاتر از حد مجاز میتواند منجر به ایجاد استرس گرمایی برای او شود و بر مصرف خوراک و نرخ رشد و بهطورکلی، سلامت طیور تأثیر منفی بگذارد، بهعنوان یکی از عوامل تنظیمکننده دما درنظرگرفتهمیشود و از طریق سیستمهای تهویه، با افزایش جریان هوا، به دفع گرمای سالن کمک میکند.
فشار و تهویۀ مناسب در سالن پرورش، استرس پرنده را میکاهد که این، برای رشد مطلوب پرنده ضروری است؛ استرس میتواند به کاهش خوراک و به دنبال آن، کاهش وزن پرنده بینجامد. با کنترل میزان فشار مناسب در سالن پرورش، میتوان بهبود نرخ رشد و بهرهوری خوراک را فراهم کرد.
سیستمهای کنترل فشار با بهینهسازی نیازهای سرمایش و گرمایش، میتوانند از هزینههای انرژی بکاهند؛ همچنین، مدیریت فشار دیفرانسیل، قادر به استفادۀ کاراتر از سیستمهای تهویه و کاهش هزینههای مرتبط است.
سالنهای مجهّز به حسگرها برای کنترل فشار تفاضلی، به کمک کنترلکنندههای خودکار، تهویه و تجهیزات سرمایشی و گرمایشی را تنظیم میکنند و چون از حفظ شرایط بهینه بدون مداخله دستی اطمینان خاطر دارند، تغییرات را مبتنی بر دادههای واقعی و به دور از حدس و گمان قلمداد میکنند.
به کمک حسگرهای فشار تفاضلی، احتمال شناسایی مشکلات مرتبط با سیستمهای تهویه، پیش از وقوع بحران، افزایش مییابد و ازینرو، میتوان با تعمیر بههنگام و نگهداری مناسب آن، زمان خرابی سیستم را بهتعویقانداخت.
نتیجهگیری
بهطورکلی، فشار تفاضلی امری حیاتی در پرورش طیور است که بر کیفیّت هوا، تنظیم دما، امنیّت زیستی و رفاه پرنده و کارایی انرژی تأثیر میگذارد. با کنترل میزان فشار تفاضلی در سالن تولید، پرورشدهندگان امکان افزایش بهرهوری و کاهش هزینههای عملیاتی را خواهندداشت؛ این امر، مستلزم بهکارگیری روشهای بهینه در فضای سالن پرورش از یک سو و تأسیسات مورد استفاده در سالنهای تولید از سوی دیگر است. به کارگیری سیستمهای تهویۀ مناسب و محل قرارگیری ورودی و خروجیهای سالن، عواملی تاثیرگذار بر کنترل میزان فشار در سالن تولید هستند؛ رعایت عوامل یادشده، مدیریت مؤثّر سالن پرورش را ارتقا میدهد و بیتردید، سبب افزایش کارایی و بهرهوری و کاهش هزینههای تولید میشود.